Chuyển đổi số là một bước ngoặt quan trọng trong quản lý, điều hành và khai thác cảng biển, đặc biệt trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra. Thông qua ứng dụng điện toán đám mây (cloud computing), các thành phần trong chuỗi hoạt động logistics, bao gồm doanh nghiệp xuất nhập khẩu, cảng biển, hãng tàu, ngân hàng, cảng container, cảng nội địa, doanh nghiệp dịch vụ logistics, vận tải và cơ quan quản lý nhà nước được kết nối liền mạch với nhau.

Những câu hỏi như "Chi phí bao nhiêu?", "Dữ liệu của chúng tôi có an toàn không?" và "Tại sao phải thay đổi nếu hệ thống hiện tại của mình nếu nó đang hoạt động tốt?" có thể phát sinh. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là các dịch vụ đám mây đã có những bước phát triển đáng kể và với cách tiếp cận phù hợp, công nghệ này có thể mang lại tính bảo mật và hiệu quả chi phí vượt trội cho ngành.

Tại sao cảng nên sử dụng dịch vụ điện toán đám mây?

Ngành hàng hải và logistics là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng, nó có mối liên hệ mật thiết với các lĩnh vực khác như vận tải (đa phương thức), xuất nhập khẩu, sản xuất, hải quan… do đó, một thiết bị vật lý với dung lượng bộ nhớ thông thường sẽ không bao giờ đủ để lưu trữ mọi thông tin liên quan.

Theo thống kê của Cục Hàng hải Việt Nam, trong giai đoạn 2015 - 2022, sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển tăng gần gấp đôi, tăng trưởng bình quân 8,4%. Đặc biệt, tốc độ tăng trưởng hàng container bình quân 11,9%, đạt hơn 243 triệu tấn (tương đương 25 triệu TEU) vào năm 2022.

Trong Quý 1/2023, sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển Việt Nam vượt 165 triệu tấn, riêng hàng container chiếm gần 53 triệu tấn (tương đương 5,1 triệu TEU). Đối mặt với sự tăng trưởng nhanh chóng về sản lượng thông qua, nhu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu quan trọng liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hóa, phương thức vận chuyển, giao dịch, điều kiện kho hàng, khối lượng hàng hóa xuất ra hàng ngày từ kho hàng, v.v., ngày càng tăng cao.

Ứng dụng điện toán đám mây trong quản lý và điều hành cảng được ví như giải pháp cứu cánh cho ngành này. Kho lưu trữ đám mây có thể lưu trữ và quản lý lượng dữ liệu theo thời gian thực khổng lồ, giúp các hoạt động kinh doanh trở nên đơn giản hơn, giảm các hạn chế về thời gian và nâng cao hiệu quả.

Các cảng biết cách tận dụng công nghệ này đã gặt hái những lợi ích ấn tượng trong cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19 vừa qua. Họ duy trì thành công tính liên tục và khả năng phục hồi của doanh nghiệp, với việc đội ngũ nhân sự tham gia vận hành từ xa. Mặt khác, một số cảng kém may mắn hơn vì đã gặp phải những khó khăn do không có sự chuẩn bị. Các doanh nghiệp chưa chuyển đổi sang điện toán đám mây có thể gặp những mối lo ngại thường gặp trong quản lý và vận hành.

1. Chia sẻ thông tin

Chia sẻ thông tin luôn đóng vai trò quan trọng đối với sự tiến bộ của loài người, nhưng việc chúng ta sử dụng các hệ thống thông tin để hỗ trợ việc này đang còn khá chậm. Điều này là một vấn đề hiển nhiên vì vô số hệ thống phần mềm được giấu kín trong các mạng nội bộ của công ty. Điện toán đám mây đưa ra một giải pháp lý tưởng để phá vỡ các silo dữ liệu và mở khóa những lợi ích to lớn và chung của việc chia sẻ thông tin. Với các biện pháp bảo vệ tích hợp, dữ liệu nhạy cảm của công ty vẫn được bảo vệ, giảm nguy cơ bị rò rỉ.

2. Giảm chi phí

Một số phần mềm có sẵn dành riêng cho ngành khai thác cảng và logistics thường đi kèm với mức giá cao, trong khi việc thay đổi các tùy chỉnh cần mức chi phí cao và rủi ro đáng kể. Nguyên tắc cơ bản của Phần mềm dưới dạng Dịch vụ (SaaS) là cung cấp phần mềm chất lượng với giá phải chăng cho nhiều người dùng, thường thông qua mô hình đăng ký. Các giải pháp SaaS thường bao gồm các bản cập nhật và nâng cấp phần mềm miễn phí và phí đăng ký thường bao gồm mức độ hỗ trợ khách hàng thỏa đáng.

Hơn nữa, các cảng này có thể giảm chi phí đáng kể vì họ không còn cần đầu tư nhiều vào cơ sở hạ tầng on-premise hoặc chịu chi phí bảo trì. Họ cũng có thể tránh được việc phải thuê các đội kỹ thuật và quản lý 24/7. Thay vào đó, các cổng có thể tận dụng sự kết hợp của cơ sở hạ tầng đám mây và sử dụng kiến thức chuyên gia của Nhà cung cấp dịch vụ đám mây.

3. Làm việc từ bất kì đâu

Điện toán đám mây cho phép đội ngũ lao động làm việc từ mọi nơi, giúp cảng có thể hoạt động kinh doanh trong cuộc khủng hoảng đại dịch. Xu hướng làm việc toàn cầu đang chuyển sang mô hình linh hoạt hơn. Đối với các doanh nghiệp đang tìm cách thu hút nhân tài hàng đầu, việc cung cấp lựa chọn làm việc tại nhà có thể là một điểm quan trọng. Làm việc linh hoạt cũng đã được chứng minh là giúp nâng cao sự hài lòng trong công việc và tăng năng suất. Ngoài ra, với hệ thống đám mây, bạn có thể dễ dàng tích hợp những mắt xích bên ngoài, chẳng hạn như đại lý, bốc xếp và những bên khác, vào hệ thống hoạt động của doanh nghiệp.

4. An toàn và bảo mật dữ liệu

Các nhà cung cấp đám mây thường đầu tư đáng kể vào việc tăng cường bảo mật và độ tin cậy cho hệ thống của họ. Các tính năng bảo mật nâng cao, chẳng hạn như xác thực đa yếu tố, mã hóa và kiểm soát truy cập, gần như đã trở thành tiêu chuẩn trong toàn ngành. Hậu quả tiềm ẩn của lỗ hổng bảo mật hoặc hack trên hệ thống của họ sẽ là thảm họa đối với danh tiếng của nhà cung cấp đám mây, dẫn đến những cam kết mạnh mẽ trong việc duy trì cảnh giác liên tục và đảm bảo an ninh dữ liệu tối đa cho khách hàng của mình.

5. Khả năng mở rộng

Việc kết hợp sử dụng các dịch vụ đám mây giúp cho doanh nghiệp của bạn với khả năng mở rộng cơ sở hạ tầng của cảng theo nhu cầu hiện tại. Phương pháp này có khả năng mở rộng nhanh hơn đáng kể và thường tiết kiệm chi phí hơn so với phương pháp truyền thống là mua sắm và quản lý hệ thống on-premises, đòi hỏi phải bảo trì và nâng cấp. Các nhà cung cấp đám mây có hiệu quả kinh tế theo quy mô, và mang lại lợi thế gia tăng cho cảng.

Lợi ích của việc tận dụng các giải pháp SaaS trong logistics

Một ứng dụng đáng chú ý của điện toán đám mây trong logistics là giải pháp Phần mềm dưới dạng dịch vụ (SaaS). Các ứng dụng SaaS được thiết kế gọn nhẹ và theo mô-đun, với sự phân chia chức năng rõ ràng. Các công ty sử dụng SaaS có lợi từ cơ sở hạ tầng CNTT nhanh chóng và mạnh mẽ, được trang bị tốt hơn để đối phó với những thách thức và sự bất ổn của chuỗi cung ứng toàn cầu sau Covid-19.

Giải pháp SaaS là một dấu mốc quan trọng trong công tác quản lý, vận hành và khai thác cảng biển, đặc biệt trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Thông qua điện toán đám mây, phần mềm SaaS kết nối thông minh các mắt xích khác nhau của chuỗi logistics, bao gồm doanh nghiệp xuất nhập khẩu, cảng biển, công ty vận tải biển, ngân hàng, cảng container, cảng nội địa, nhà cung cấp dịch vụ logistics, vận tải và cơ quan chính phủ. Nó tạo ra một trung tâm điều hành trung gian, cho phép xử lý các dịch vụ online theo thời gian thực.

Ứng dụng đầu tiên của SaaS có thể nhắc đến là hệ thống giám sát camera trên nền tảng đám mây như vCloudcam của VNG Cloud. vCloudcam mang lại lợi ích vượt trội trong giám sát cảng với các tính năng AI cao cấp (như Nhận diện chuyển động, Nhận diện khuôn mặt, Đếm người, Nhận dạng biển số, Phát hiện hành vi bất thường…), giúp tăng cường bảo mật, nâng cao hiệu quả quản lý và tối ưu hóa hoạt động của cảng.

Hơn nữa, nhiều phần mềm trong ngành logistics đảm bảo xác thực và nhận dạng tất cả những người tham gia trong hệ thống. Đồng thời, tạo điều kiện cấp phát các văn bản điện tử (hóa đơn điện tử, lệnh giao hàng điện tử EDO…) có giá trị pháp lý, đáp ứng nhu cầu số hóa và bảo mật thông tin cho doanh nghiệp. Đối với các công ty xuất nhập khẩu, việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ như vận chuyển thông qua ứng dụng gọi xe với chi phí và thời gian hợp lý, bảo hiểm hàng hóa và các dịch vụ tài chính như tài trợ hợp đồng xuất khẩu và thanh toán xuất nhập khẩu đều có thể thực hiện được.

Trong khi đó, các công ty vận tải được hưởng lợi từ việc vận chuyển hiệu quả hơn vì họ có thể tìm được các chuyến khứ hồi khi giao hàng đến cảng. Cụ thể, tính năng đặt xe container, tương tự như mô hình Grab/Uber, cho phép chủ xe tìm thêm các chuyến xe theo chiều về, giúp giảm thiểu chi phí và ùn tắc giao thông trên các tuyến đường thiết yếu gần khu vực cảng.

Các công ty cũng có thể quản lý container rỗng, xử lý việc bốc dỡ hàng tại cảng, mở rộng lưu trữ và thanh toán bằng thẻ doanh nghiệp của họ, thay vì phải đến tận hiện trường. Hệ thống tự động nhận diện container, cho phép tra cứu nhanh trạng thái của chúng, xem hình ảnh trực tuyến và báo giá container.

SaaS không chỉ hỗ trợ các doanh nghiệp mà còn hỗ trợ các Cơ quan chính phủ. Dữ liệu được chia sẻ giúp nâng cao vai trò quản lý của các cơ quan này, có thông tin chính xác để thống kê hàng hóa, mật độ giao thông và đưa ra các quyết định liên quan đến quản lý hạ tầng cảng biển.

Với phần mềm điện toán đám mây, cơ quan Hải quan có thể giám sát hiệu quả các thông tin liên quan đến container nước ngoài ra vào cảng cũng như hoạt động vận chuyển hàng hóa, container nội địa tại Việt Nam. Hệ thống cũng đưa ra cảnh báo đỏ đối với các container phế liệu chưa được thông quan.

Đối với các cơ quan quản lý cảng, các phần mềm SaaS cung cấp một cái nhìn tổng quan toàn diện về thông tin hàng hóa với các báo cáo theo thời gian thực về sản lượng hàng hóa thông qua. Nó cũng mô tả điểm đến và thời gian xuất khẩu, tích hợp với các dịch vụ vận tải. Hơn nữa, một số phần mềm có thể được tích hợp để theo dõi tất cả các container rỗng và xử lý tất cả các container từ các hãng tàu, cho phép các cơ quan quản lý của chính phủ dễ dàng giám sát quá trình này. Và tất cả những dữ liệu quan trọng này đều có thể được lưu trữ trên đám mây và đồng bộ nhanh chóng theo thời gian thực.

Tóm lại, chuyển đổi số không chỉ là tương lai; nó đã trở thành một tiêu chuẩn kinh doanh đã được thiết lập vững chắc đối với bất kỳ ngành nào. Điện toán đám mây nói chung và SaaS nói riêng đã tạo ra bước đột phá trong quản lý cảng biển và logistics, mang lại hiệu quả, tiết kiệm thời gian và nâng cao khả năng quản lý trong các quy trình. Hệ thống đám mây đóng một vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa các hoạt động hậu cần và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành.